Հայկական երաժշտություն

Հայկական երաժշտություն
Հայկական երաժշտությունն ունի բազմազան և վառ ավանդույթներ, որոնք սկիզբ են առնում հին ժամանակներից ։ Բազմադարյա ձեռագրերը պարունակում են առասպելական և պատմական հերոսներին նվիրված երգեր, որոնք արտացոլում են Հայաստանի հարուստ մշակութային ժառանգությունը: Այնպիսի գործիքներ, ինչպիսիք են թմբուկները, ֆլեյտաները, քնարները և շեփորները, տարածված են եղել դեռևս 5-րդ դարում ՝ ցուցադրելով հայկական երաժշտական ինքնարտահայտման խոր արմատները ։
Հայկական օրհներգերի ի հայտ գալը տեղի է ունեցել 5-րդ դարում ՝ համընկնելով հայկական այբուբենի ստեղծման հետ ։ Երաժշտական կրթությունը 5-րդ դարում դարձել է հայկական դպրոցների անբաժանելի մասը ՝ ընդգծելով երաժշտության կարևորությունը մշակույթում ։

Հայկական ժողովրդական երգեր
16-րդ դարում ի հայտ եկան երաժիշտների շրջիկ թատերախմբեր, որոնք հայտնի էին որպես աշուղներ, որոնք նոր հարթություն հաղորդեցին հայ երաժշտությանը։ Բանաստեղծ-երգիչները, ինչպիսիք են Սայաթ-Նովան և Նաղաշ Հովնաթանը, հիմնվել են հին ժողովրդական ավանդույթների վրա ՝ հմայելով հանդիսատեսին իրենց բանաստեղծական մեղեդիներով:
19-րդ դարում տեղի ունեցավ հայկական ժողովրդական երգերի վերածնունդ և պահպանում այնպիսի կոմպոզիտորների ջանքերով, ինչպիսիք են Մակար Էքմալյանը և Նիկողայոս Տիգրանյանը: Սակայն հայ երաժշտական մշակույթի ամենաազդեցիկ դեմքը Կոմիտասն էր ՝ հայտնի կոմպոզիտոր և երաժշտագետ։ Կոմիտասը հավաքել և ձայնագրել է ավելի քան 2000 հայկական ժողովրդական երգեր՝ ապագա սերունդներին թողնելով մշակութային հրաշալի ժառանգություն:

Ավանդական գործիքները ժողովրդական երաժշտության մեջ
Հայկական ժողովրդական երգերի յուրահատկության անբաժանելի մասն են կազմում ավանդական նվագարանները։ Հայկական ժողովրդական երաժշտության հիմքում ընկած է դուդուկը ՝ հինավուրց փայտյա փողային գործիք ՝ երկու լեզվակով և հուզիչ ձայնով։ Նրա յուրահատուկ տեմբրը նրան դարձրել է սիրված գործիք, որը հաճախ անվանում են “հայկական երաժշտության հոգի”: Հայկական ժողովրդական երաժշտությունն իր մեջ ներառում է նաև բազմաթիվ այլ գործիքներ ։
Զուռնան ՝ երկու լեզվակով  փողային գործիք է, վառ էներգիա է հաղորդում տոնական պարերին և տոնական միջոցառումներին: Թառը՝  լարային գործիք է, ապահովում է մեղեդային նվագակցություն և ռիթմիկ հարստություն: Սեղանի տեսքով և 24 լարերով քանոնը ստեղծում է նուրբ և բարդ մեղեդիներ: Այլ գործիքներ, ինչպիսիք են դհոլը , սազը  և քամանչան, իրենց ներդրումն են ունենում հայկական ժողովրդական երաժշտության բազմազան ձայնային ներկապնակում:

Հայկական երաժշտությունը հայ ժողովրդի հարուստ մշակութային ժառանգության վկայությունն է ։ Հին ակունքներից մինչև ժամանակակից ստեղծագործություններ։ Այն զարգացել և ծաղկել է հայտնի երաժիշտների և կոմպոզիտորների ներդրումների շնորհիվ: